భారతదేశం యోగను ప్రపంచానికి ఆధ్యాత్మిక వారసత్వంగా అందించింది. 2014లో ఐక్యరాజ్య సమితి ద్వారా అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం ప్రకటన ఈ శాస్త్రానికి ప్రపంచవ్యాప్త గుర్తింపు నిచ్చింది. ఈ నేపథ్యంలో యోగ ఎలా ఆర్థిక వృద్ధికి దోహదపడుతుంది, మతోన్మాద వ్యతిరేక శక్తిగా ఎలా పనిచేసింది అన్న వివరాలు:
యోగ భారత్: చారిత్రక మూలాలు
యోగ శాస్త్రానికి భారతీయ మూలాలు సింధు-సరస్వతీ నాగరికత (క్రీ.పూ. 2700) నాటివి. ఇందులోని ముద్రలు, శిల్పాలు యోగాసనాలను చిత్రిస్తాయి. వేదాలు, ఉపనిషత్తులు, భగవద్గీతలలో యోగ తత్వాలు వెల్లడయ్యాయి. మహర్షి పతంజలి యోగసూత్రాల ద్వారా ఈ పరిజ్ఞానాన్ని సిద్ధాంతబద్ధం చేశాడు. ఆధునిక భారత్లో 1949లో జవహర్ లాల్ నెహ్రూ ప్రభుత్వం మొదటిసారిగా జూన్ 21ని అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవంగా ప్రతిపాదించింది. కానీ 2014లో నరేంద్ర మోదీ ఐక్యరాజ్యసమితిలో ప్రసంగించి, 177 దేశాల మద్దతుతో ఈ ప్రతిపాదనను ఏకగ్రీవంగా ఆమోదింపజేశారు.
అంతర్జాతీయ గుర్తింపు, ప్రభావం
యునైటెడ్ నేషన్స్ ప్రకటన: 2014 డిసెంబర్ 11న యుఎన్ జనరల్ అసెంబ్లీ 21 జూన్ను అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవంగా ప్రకటించింది. మొదటి వార్షికోత్సవంలో 84 దేశాల ప్రతినిధులు ఢల్లీిలో 35,985 మందితో కలిసి యోగాసనాలు చేశారు.
ప్రపంచవ్యాప్త స్వీకారం: 2025 నాటికి 190కు పైగా దేశాలు ఈ దినోత్సవాన్ని జరుపుతున్నాయి. చైనా, యుఎస్, జపాన్ వంటి దేశాలు తమ పాఠశాలల్లో యోగను ప్రవేశపెట్టాయి.
సాంస్కృతిక దౌత్యం: యోగ భారత్ ‘‘సాఫ్ట్ పవర్’’గా మారింది. ప్రతి సంవత్సరం 50కోట్లకు పైగా ప్రజలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా యోగా దినోత్సవంలో పాల్గొంటున్నారు.
ఆర్థిక వృద్ధి: 2024 నాటికి ప్రపంచ వెల్నెస్ మార్కెట్ 4.5 ట్రిలియన్ డాలర్లకు చేరుకుంది. భారతదేశం యోగ టూరిజం ద్వారా సంవత్సరానికి 10 బిలియన్ డాలర్లను ఆర్జిస్తోంది.
స్టార్టప్ సంస్కృతి: Cult.fit, Sarva Yoga వంటి యోగ ఆధారిత స్టార్టప్లు 500 మిలియన్ డాలర్లకు పైగా పెట్టుబడులు పొందాయి. డిజిటల్ యోగ ప్లాట్ఫామ్లు (ఉదా: Yoga International) ఒక కోటి మందికి పైగా సభ్యులను కలిగి ఉన్నాయి.
ఆరోగ్య పరిశ్రమ: యోగ మ్యాట్లు, అనుబంధ పరికరాలు, ఆయుర్వేద ఉత్పత్తుల మార్కెట్ భారత్లో సంవత్సరానికి 15% వృద్ధి రేటును నమోదు చేస్తోంది.
మతోన్మాద వ్యతిరేక శక్తిగా యోగ
యోగ సామూహిక చైతన్యాన్ని ప్రోత్సహించడం ద్వారా ప్రజలలో ఐక్యత, మానసిక స్థైర్యాన్ని పెంచుతుంది. ఉదాహరణకు: జమ్ముకశ్మీర్, ఈశాన్య రాష్ట్రాల్లో యోగ శిబిరాలు యువతలో మానసిక ఒత్తిడిని తగ్గించి, అతివాదం నుండి దూరం చేస్తున్నాయి.
ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఐసిస్ వంటి ఉగ్రమూకలు యోగ సెషన్లను ‘‘మానసిక యుద్ధానికి’’ వ్యతిరేకంగా ఉపయోగిస్తున్నాయని రహస్య నివేదికలు సూచిస్తున్నాయి. యోగ ద్వారా ప్రచారం చేసే అహింస, సహనం, మానవతావాదం అంతర్జాతీయ స్థాయిలో సామరస్యాన్ని ప్రోత్సహిస్తున్నాయి.
యోగ భారత్ యొక్క ప్రచండ భారత్ అనే దృష్టికి సాంస్కృతిక వారసత్వం, ఆర్థిక ప్రగతి, సామాజిక స్థైర్యం అనేవి మూడు స్తంభాలు. 2030 నాటికి భారత్ యోగ ఆధారిత ఆరోగ్య సేవల ద్వారా 50 బిలియన్ డాలర్ల ఎగుమతులను సాధించే లక్ష్యంతో ముందుకు సాగుతోంది. మతాతీత చైతన్యాన్ని ప్రోత్స హించడం ద్వారా, ఈ ప్రాచీన శాస్త్రం నూతన భారత్ నిర్మాణంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తోంది.
– డా: చిట్యాల రవీందర్, 7798891795