భండారు సదాశివరావు స్మారక దీపావళి కథల పోటీకి ఎంపికైనది
‘‘అమ్మాయ్‌ శారదా వీధి తలుపు చప్పుడవుతోంది. ఎవరో చూడు.’’
‘‘అలాగే నాన్నా’’
‘‘రాత్రి ఎనిమిదవుతోంది. లాస్ట్ బస్‌ వచ్చుంటుంది.
‘‘ఎవరైనా చుట్టాలేమో… చూడు.’’
తలుపు తీసి చూస్తే… చేతిలో చిన్న బ్యాగ్‌ పట్టుకొని ఓ కుర్రాడు నిలబడి ఉన్నాడు. ఎక్కడో చూసినట్టుంది.
‘‘శర్మగారిల్లు ఇదేనా…?’’
‘‘ఆ ఇదే రండి లోపలికి…’’
‘‘ఎవరమ్మా…?
‘‘నా పేరు శ్రీరామండి… మాది వైజాగ్‌.. మీ పెద్దమ్మాయి ఇంటి పక్కనే ఉంటాము.. ఈ ఊరిలో మా నాన్నగారి స్నేహితులు ఉన్నారు. వారితో చిన్న పనుండి వచ్చాను. మీ ఇంటిలో ఉండమని మీ అమ్మాయి చెప్పారు.’’
‘‘అవునా.. అలాగా…’’
ఇదుగో మీకు ఇమ్మని ఈ ఉత్తరం రాసిచ్చారంటూ జేబులోంచి అక్క రాసిన ఉత్తరం తీసి ఇచ్చాడు.
‘‘సరేలే నాయనా…కాళ్లు కడుక్కో… శారదా నూతి దగ్గరకు తీసుకెళ్లు… అలాగే అమ్మతో చెప్పు… భోజనం వడ్డించమను.’’
అల్మారాలో నుండి ఇస్త్రీ తువ్వాలు, పెరట్లో అరుగు మీద ఉన్న గూట్లో నుండి సబ్బు పెట్టి తీసి ఇచ్చాను. నూతిలో నుండి నీళ్లు తోడి బకెట్‌లో పోసాను. మొహం, కాళ్లు చేతులు కడుక్కొని, తువ్వాలుతో తుడుచుకుంటూ..
‘‘మీరు నన్నుగుర్తు పట్టలేదా..?’’ అన్నాడు.
అప్పుడు సరిగ్గా చూసాను.
అక్కా వాళ్లింటికెళ్లినప్పుడు చూసాను. గుర్తుకొచ్చాడు.
‘‘ఊ…గుర్తుకొచ్చారు…’’
‘‘నేను మీ నాన్నగారితో మాట్లాడాలనే వచ్చాను.’’
ఏం మాట్లాడతాడు… గుండె ఏదో తెలియని గుబులుతో చిన్నగా కొట్టుకుంటోంది… ఏవిటీ అని అడగాలనుకున్నాను.
‘‘శారదా భోజనానికి రమ్మను..’’ అమ్మ పిలిచింది…
‘‘పదండి భోజనానికి..’’ అంటూ లోపలికి తీసుకెళ్లాను.
ఇలా చుట్టాలు రావడం మాకు అలవాటే.. బంధువులెక్కువ… వచ్చీపోయే ఇల్లు.. రాత్రిళ్లు ఎవరైనా వస్తారేమోనని.. అమ్మ భోజనం సిద్ధంగా ఉంచుతూనే ఉంటుంది. వస్తే తింటారు. లేకపోతే, మర్నాడు ఆ మిగిలిన అన్నం నాకూ తమ్ముడికి చద్దన్నంగా పెట్టేస్తుంది… శ్రీరాంకి కొసరి కొసరి వడ్డించి కడుపు నింపేసింది… నాన్న వీధి అరుగు మీద తన మంచం పక్కనే శ్రీరాం కోసం మడత మంచం వేసి పక్క సిధ్ధం చేసాడు.. నేను, అమ్మ గదిలో పడుకున్నాం.. ఎంతకీ నిద్రపట్టడం లేదు.
వైజాగ్‌లో అక్కా వాళ్ల పక్క వాటాలో… బామ్మగారు ఉండేవారు. వాళ్ల అమ్మాయి కుసుమ నాతో చాలా బాగా మాట్లాడేది.
ఇద్దరం మంచి స్నేహితులమైపోయాము. ఈ శ్రీరాం వాళ్ల బంధువులబ్బాయి. ఒకటి రెండు సార్లు వాళ్లింట్లో చూసాను. అప్పుడేమీ మాట్లాడనివాడు… ఇప్పుడేం మాట్లాడతాడు… ఒకటే ఆలోచనలు… ఎడతెగని ఆలోచనలతో ఎప్పటికో నిద్రపట్టింది.
* * *
తెల్లవారి నాన్న పిలుపుతో మెలకువ వచ్చింది. ఓహో… శ్రీరాం ఉన్నాడు కదూ… అనుకుంటూ లేచి అతిథి• మర్యాదల్లో మునిగిపోయాను. ఒక పెళ్లికాని పిల్ల, ఒక పెళ్లికాని యువకుడికి సదుపాయాలన్నీ చూడాలంటే చాలా ఇబ్బందిగా ఉంది. సమయానికి తమ్ముడు కూడా లేడు. పెద్దన్నయ్య ఇంట్లో ఉన్నాడు. అన్నయ్యలు అక్కలూ… పెళ్లిళ్లు ఐపోయి తలోఊళ్లోనూ ఉంటున్నారు. ప్రస్తుతం అమ్మా, నాన్నా, నేనే వుంటున్నాం.
‘‘మీ ఇల్లు చాలా బావుందండీ… పల్లెటూరు, ప్రశాంత వాతావరణం, పెరట్లో కూరగాయలూ… పూలచెట్లూ… చల్లటి గాలి పీల్చుకుంటూ పెరట్లో అరుగుమీద కూర్చుంటే చాలు, జీవితంలో ఇంకేమీ కావాలనిపించదు. కదండీ ..’’ అన్నాడు అమ్మ పెట్టిన ఇడ్లీలు తింటూ.
‘‘అవునా మా కలవాటైపోయింది.’’ అన్నాను. బిడియమో.. అతనెదురుగా మొహమాటమో తెలియదు కానీ సరిగ్గా మాట్లాడలేకపోతున్నాను.
‘‘నువ్వు కూడా స్నానం చేసి రావే ఇడ్లీ తిందువుగాని అంది.’’ అమ్మ.
అమ్మో… ఇతనెదురుగా ఇంట్లో తిరుగుతూ, పనులన్నీ చెయ్యడానికీ, గుమ్మంలో ముగ్గు వేయడానికే ఇబ్బందిగా ఉంది. ‘‘తర్వాత చేస్తాను లే..’’ అన్నాను. వదలదుగా పదే పదే చెప్తూనే వుంది. అమ్మ అర్థం చేసుకోదు.
ఇంతలో నాన్న వచ్చి, మీ నాన్నగారి స్నేహితుడి దగ్గరకు తీసికెళ్తాను పద ఓయ్‌ అన్నాడు. ‘‘సరేనండి’’ అంటూ శ్రీరాం నాన్నతో బయటకు వెళ్లాడు. బతికానురా దేవుడా అనుకుంటూ ఊపిరి పీల్చుకున్నాను.
* * *
మధ్యాహ్నం భోజనంలో రకరకాల కూరలు, పచ్చళ్ళు, మీగడ పెరుగుతో కమ్మగా కడుపు నింపేసింది అమ్మ. తింటున్నంత సేపు అమ్మ వంటను పొగుడుతూనే వున్నాడు.
అమ్మాయ్‌.. సూర్రావొచ్చాడు తోటలో కొబ్బరి కాయలు కోయించుకొని వస్తాను. అంటూ నాన్న పక్కనే వున్న తోటలోకి వెళ్ళాడు. అమ్మ, నేనూ కూడా అన్నాలు తినేసాం. అమ్మ వంటిల్లు సర్దుకుంటోంది.
శ్రీరాం ఒక్కడూ వీధి అరుగు మీద కూర్చున్నాడు. జామ చెట్టు మీద చిలుకలు సందడి చేస్తూ .. కాయలు కొరికి పడేస్తున్నాయి. రోజూ అలా పడేసిన కాయలన్నీ ఏరి, గూట్లో పెడుతుంటాను. మా వీధిలో వున్న బడిపిల్లల కోసం. కాయలన్నీ ఏరుతున్నాను.
నాతోపాటు తాను కూడా ఏరుతూ ‘‘మీరు బుక్స్ చదువుతారా..?’’ అని మాట కలిపాడు.
‘‘చదువుతాను నాన్న లైబ్రరీ నుండి తెస్తాడు.’’ అన్నాను.
‘‘ఈ మధ్య కాలంలో ఏం నవలలు చదివారు.. అసలు ఎలాంటి సాహిత్యాన్ని ఇష్టపడతారు?’’
‘‘నవలలా… అవేమీ కాదు… కాశీమజిలీ కథలు చదువుతున్నాను. మొన్ననే రఘువంశం పూర్తి చేసాను.’’
‘‘అవునా ఆ పుస్తకాలు చదువుతారా? ఆ భాష అర్థ అవుతుందా…?’’
‘‘అవును నాన్న ఏవి తెచ్చి ఇస్తే అవే చదువుతాను. నాన్న నాకు సంస్కృతం నేర్పించాడు. ఒకవేళ అర్థ్ధం కాకపోతే నాన్న చెపుతాడు. ఆయనకు భాష మీద పట్టు ఎక్కువ. నాకోసం చందమామ కూడా కొంటాడు. ఆ కథ•లంటే నాకు చాలా ఇష్టం’’ ఎందుకో తెలియదు.
మాట్లాడాలంటే చాలా బెరుకుగా వుంది.
‘‘అమ్మాయ్‌.. ఈ నాలుగు కొబ్బరి కాయలతోటి అమ్మను స్వీట్‌ చెయ్యమని చెప్పు. అక్కకు పంపిద్దాం. శ్రీరాం సాయంత్రం బస్‌కి వెళ్లిపోతాడుట.’’ అంటూ నాన్న రావడంతో మా సంభాషణ ఆగిపోయింది.
‘‘ఇంకా కొన్ని కూరగాయలు, ఆకుకూరలు, నిమ్మకాయలు, కొన్ని పండ్లు.. సూర్రావు చేత సంచిలో సర్దిస్తానంటూ’’.. నాన్న తిరిగి తోటలోకి వెళ్లాడు.
అమ్మ ఆ కాయల తోటి స్వీట్‌ చెయ్యసాగింది.
నా మనసులో చిన్న అనుమానం… శ్రీరాం నాన్నతో ఏం మాట్లాడాడు..? ఎలా తెలుసుకోవడం..? అతని మాటతీరు, ఆ కళ్లల్లో నాపై కనిపిస్తున్న ఆరాధనా భావం.. చూస్తోంటే అతను మనసులో నన్నిష్టపడుతున్నట్టుగా ఉంది. ఆ ఉద్దేశ్యంతోటే వచ్చాడా…? ఉదయం నాన్నతో బయటకు వెళ్లినప్పుడు నాన్నతో చెప్పాడా…?
ఒకవేళ అదే విషయమైతే నేనేం నిర్ణయం తీసుకోవాలి..? మనిషి అందగాడే చదువుకున్నాడు, ప్రభుత్వ ఉద్యోగం చేస్తున్నాడుట. తల్లితండ్రులిద్దరూ ప్రభుత్వ ఉద్యోగస్తులేనట. చిన్న కుటుంబం. ఈ అర్హతలుంటే చాలనుకొని ఆడపిల్ల తల్లితండ్రులు ఇష్టపడి పిల్లనిచ్చేస్తారా..?
కానీ… నాకు అప్పుడే పెళ్లి చేసుకోవాలని లేదు. అమ్మా, నాన్నకు దూరంగా వుండాలంటే ఎంతో బెంగగా వుంది.
ఇంతకు ముందు కూడా, మీ అమ్మాయిని పెళ్లిలో చూసాను. పెళ్లి చేసుకోవాలనుకుంటున్నానంటూ ఒకతను వస్తే… ఇప్పుడే పెళ్లి చేయాలనుకోవడం లేదంటూ నాన్న పంపించేసాడు. కాకినాడ నుండి కూడా దూరపు బంధువులొకరు పిల్ల అందంగా ఉంటుంది మా కోడల్ని చేసుకోవాలనుకుంటున్నాం అని కబురు పెట్టారు. అదే సమాధానం చెప్పేసాడు నాన్న.
పిల్ల బంగారపు బొమ్మ, ఎంతో మంది చేసు కోవాలని వస్తుంటే ఇప్పుడు కాదంటూ చెప్తున్నా వేంటిరా శర్మా..? అని నాన్న స్నేహితులందరూ అడుగుతున్నారు కూడా…
‘‘మీ తోట చూడాలని ఉంది చూపిస్తారా..?’’ అంటూ అతను అడగ్గానే నా ఆలోచనలను పక్కకు పెట్టి, తనను తీసుకొని తోటకు వెళ్లాను ఇద్దర్నీ అలా చూసేసరికి నాన్న కళ్లల్లో మెరిసిన చిన్న మెరుపు గమనించాను. కొబ్బరి, మామిడి, నిమ్మ, జామ ఇంకా రకరకాల పాదులు.. అవికాక పూలచెట్లతో పచ్చగా ఉన్న తోటను చూసి చాలా ఆనంద పడిపోయాడు శ్రీరాం. ఒక గులాబి పువ్వు కోసి నా కివ్వబోయాడు. నాకు చాలా సిగ్గుగా అనిపించింది…
‘‘తీసుకోమ్మా ఆలోచిస్తున్నావేమిటీ..’’ అని నాన్న అనగానే ఆ పువ్వు అందుకొని, ఇంట్లోకి వచ్చి దేవుడి మందిరంలో పెట్టేసాను. ఏదో తెలియని భావోద్వేగానికి గురైయ్యాను.
నా మనసులో ఏదో అవుతోంది. అదేవిటో తెలియడం లేదు.
* * *
సాయంత్రం నేను చేసిన కాఫీ చాలా నచ్చిందన్నాడు..‘‘మా అమ్మాయి వంట కూడా చాలా రుచిగా చేస్తుందోయ్‌…’’ అంటూ నాన్న ఇంకొంచెం పొగుడ్తుండగా పక్కింట్లో ఉండే వెంకట్రావు మావయ్య వచ్చాడు. వస్తూనే
‘‘ఎవర్రా ఈ అబ్బాయి శర్మా..’’ అంటూ ప్రశ్నించాడు.
‘‘మా పెద్దమ్మాయి వాళ్లకు తెలిసిన వాళ్లబ్బాయి. వైజాగ్‌ నుండి వచ్చాడురా’’ అంటూ నాన్న బదులిచ్చాడు.
అవునూ…మొన్న ఆ కాకినాడ వాళ్లు శారదను చేసుకుంటామని కబురు పెట్టారుట కదా? నాకు కొడుకుంటే, నేనే ఈ బంగారు తల్లిని కోడలిగా చేసుకునేవాడిని.’’ అన్నాడు మావయ్య.
పల్లెటూరి ఆప్యాయతలు ఇలాగే ఉంటాయి. ప్రతీ ఇంట్లో సమస్యా వాళ్ల సొంతం చేసేసుకొని మాట్లాడే అమాయకత్వం కనపడుతూ ఉంటుంది. ‘‘లేదురా.. అమ్మాయి ఇప్పట్లో పెళ్లి వద్దంటోంది..’’
‘‘అందానికి అందం.. అటు సంగీతం, ఇంటి పనీ, వంటపనీ ఎవరు చేసుకుంటారో గానీ అదృష్ట వంతులురా శర్మా..’’
‘‘ఏమోరా పెళ్లిళ్లు స్వర్గంలో నిర్ణయించ బడతాయంటారు మన చేతుల్లో ఏముందిరా’’ అన్నాడు నాన్న. ఈ సంభాషణ వినాలంటే ఎందుకో గుండెల్లో అలజడిగా వుంది.
‘‘సరేరా మీ చెల్లాయి సరుకులేవో తెమ్మంది వెళ్లొస్తా..’’ అంటూ మావయ్య వెళ్ళిపోయాడు.
‘‘నువ్వు కూడా రెడీ అవ్వు శ్రీరాం.. బస్‌ టైమవుతోంది.
‘‘అమ్మాయ్‌ సబ్బు, తువ్వాలు ఇవ్వు’’ అని నాన్న అనగానే నేను పెరట్లోకి వెళ్లాను. నన్ననుసరిస్తూ వచ్చిన శ్రీరాం, మొహం కడుక్కొని, తువ్వాలుతో తుడుచు కొంటూ.. నన్ను చూస్తూ..’’ మిమ్మల్ని ఒక్కమాట అడగాలనుకుంటున్నాను అడగమంటారా?’’ అన్నాడు.
‘‘అడగండి..’’ అన్నాను సందేహపడుతూనే.
‘‘మీకుటుంబం, మీ మర్యాదలు, నాకెంతో నచ్చాయి. ముఖ్యంగా కావ్యకన్యకలాంటి అందమైన మీరు, నా గుండెల్లో చెదరని ముద్ర వేసారు. మిమ్మల్ని పెళ్లి చేసుకోవాలనుకుంటున్నాను. నాపై మీకున్న అభిప్రాయం వినాలని ఉంది.’’ అంటూ నా కళ్లల్లోకి చూస్తూ ఆగాడు.
ఊహించినదంతా అయింది.
నాకు తెలుసు ఇదే అడుగుతాడని… నాన్నను కూడా ఇలాగే అడిగాడేమో..
నాన్న ఏమన్నాడో…? హఠాత్తుగా ఇప్పుడేం చెప్పాలి?
నాకు మాటలు రాలేదు.
మౌనంగా ఉండిపోయాను.
మా ఇద్దరి మధ్య కొన్ని క్షణాలు నిశ్శబ్దం చోటు చేసుకుంది.
అలా బొమ్మలా నిలబడిన నన్ను చూసి అతనే అన్నాడు.
‘‘ఇప్పుడే చెప్పాల్సిన అవసరం లేదు. ఆలోచించుకొని మీ నాన్నగారికి చెప్పండి. నేను అడ్రస్‌ ఇచ్చి వెళతాను.’’
అమ్మయ్య.. ఆ మాటతో నా గుండెల్లో భారం దిగిపోయింది.
‘‘అమ్మాయ్‌. బస్‌కిటైమవుతోంది.’’ అంటూ నాన్న పిలవడంతో.. ఇద్దరం లోపలికి వచ్చాము.
* * *
‘‘సామాన్లు ఎక్కువయ్యాయని ఏమీ అనుకోకోయ్‌ శ్రీరాం…వెళ్లగానే ఉత్తరం రాయి. ఒరేయ్‌ సూర్రావ్‌. ఈ సామాన్లు తీసుకొని బస్టాండ్‌కి పద.. అమ్మాయ్‌, నా కండువా ఇలా ఇవ్వు. అబ్బాయిని బస్సెక్కించి వస్తాను.’’ ప్రయాణం అనేసరికి నాన్న హడావిడి• ఇలాగే వుంటుంది.
‘‘ఆయ్‌.. విశాఖపట్నం బస్సొచ్చి చానాసేపైనాదండి.. పదండి బాబు …’’ అంటున్న సూర్రావు వెనకాల.. నాన్నా, శ్రీరాం కదిలారు. వెళ్లొస్తానండీ అని అమ్మకూ, నాకూ చెప్పి వెళ్తున్న అతని కళ్లల్లో నా జవాబు కోసం ఎదురు చూపులే కనిపించాయి.
* * *
ఆ మరుసటి రోజు నాన్న, నేను తోటలో మొక్కలకు నీళ్లు పోస్తుండగా శ్రీరాంపై నీ అభిప్రాయంఏవిటమ్మా..? ‘‘అంటూ నాన్న నా పెళ్లి విషయం కదిపాడు.
‘‘నాకు ఇప్పుడే పెళ్లి చేసుకోవడం ఇష్టం లేదు నాన్నా… నీకు, అమ్మకూ దూరంగా వెళ్లిపోవాలంటే నాకు దుఃఖం ఆగడం లేదు.’’
‘‘ఆడపిల్ల ఎప్పటికైనా అత్తవారింటికి వెళ్లాలి కదా తల్లీ ..’’
‘‘నా చదువు మధ్యలో ఆగిపోతుంది కదా.. పొరుగూరు పంపి కాలేజీలో చదివించడం ఇష్టం లేక డిగ్రీ ప్రైవేట్‌గా చదివిస్తున్నావు…’’
‘‘పోనీ పరీక్షలయ్యాకనే పెళ్లి చేసుకుందువు గానీ.. చూడమ్మా నీకు సంబంధం చూడాలంటే అన్నయ్యలందరికీ… సెలవులు కుదరాలి.. నేను ఈ వయసులో తిరగగలనా.. గుమ్మంలోకి కోరివచ్చిన, శుభ్రమైన సంబంధం కుదుర్చుకుంటే మంచిది కదా..! ఆ.. అదీ నీ కిష్టమైతేనే…’’ నాన్న మాటల్లో నిజం లేకపోలేదు.. కన్నతల్లితండ్రుల ఆవేదన ఆడపిల్లకు వయసు వస్తున్న కొద్దీ వారి మాటల్లో వినిపిస్తూనే ఉంటుంది. శ్రీరాం నచ్చలేదనడానికి కారణం ఉందా? నేను తిరగలేనమ్మా అంటున్న నాన్న మాటలకు నా మనసు కరిగిపోతోంది.. నాన్న బాధ పడుతుంటే చూడగలనా ..?
ఆయనలోని తపన నన్నాలోచింపచేస్తోందా..
ఏమో…!? నా మౌనాన్ని, నాన్న అంగీకారంగా భావిస్తాడా. ఏమో..?
* * *
ఆనాటి ప్రేమలో కట్టుబాటు ఉంది. ఆ ఇష్టంలో సర్దుబాటు ఉంది. అమ్మా నాన్నా అనుబంధాలున్నాయి. పెద్దవారి పట్ల గౌరవ మర్యాదలు, వారి మాటకు విలువ ఇవ్వాలనే ఆలోచన తప్ప, ఆవేశం లేదు.
కాలంతోపాటు, సంప్రదాయాలలో, ఆచారాలలో కొత్త పోకడలు వచ్చేసాయి. ఈ రోజుల్లో పిల్లలకు ఏం కావాలో తెలియడం లేదు, ఏం కోల్పోతున్నామో అంతకన్నా తెలియడం లేదు. వివాహబంధానికి విలువేలేదు. సర్దుకుపోయే ధోరణే లేదు. పెళ్లయిన కొద్దిరోజులకే భేదాభిప్రాయాలతో దూరమైపోతున్న జంటలను చూస్తే మనసు భారమైపోతోంది.
నా చదువు పూర్తయ్యాకే పెళ్లి జరిగింది….!
* * *
‘‘శారదా.. నువ్వు రాసిన ఆనాటి ‘మన’ ప్రేమ కథ మన పెళ్లిరోజు పూటా పిల్లలకు ప్రతి ఒక్కరి హృదయాన్ని దోచుకునేంత అందంగా… ఆహ్లాదంగా ఉందంటూ…శుభాకాంక్షలు చెబుతూ పిల్లలు జవాబు పంపించారు. దీనికి కారణం అందమైన నువ్వు, నా జీవితంలోకి రావడమే కదా’’ అంటున్న శ్రీరాం కళ్లల్లో ఆనాటి ప్రేమ ఈనాటికీ తాజాగా తొంగిచూస్తూనే వుంది.!!
* * *
– శ్రీమతి భారతీ కృష్ణ
About Author
